Αν κάτι χαρακτηρίζει την εποχή μας σήμερα είναι η ραγδαία ανάπτυξη της τεχνολογίας η οποία λειτουργεί σαν εργαλείο για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ανθρώπων.
Ξεκινώντας μια συζήτηση για την σχέση των παιδιών σήμερα με τις οθόνες και τις ηλεκτρονικές συσκευές, γρήγορα θα έρθουμε αντιμέτωποι με την συνειδητοποίηση ότι η γενιά Άλφα – τα παιδιά του σήμερα δηλαδή, αυτά που γεννήθηκαν από το 2010 και έκτοτε- είναι η πρώτη γενιά που μεγάλωσε με πλήρη πρόσβαση στην τεχνολογία από τη γέννηση τους σχεδόν. Αυτός είναι και ο λόγος που έχει ονομαστεί και γενιά της οθόνης η αλλιώς glass generation.
Τα παιδιά σήμερα είναι τόσο εξοικειωμένα με τη χρήση των τεχνολογικών συσκευών όπως smartphones, tablets και laptops, και σχεδόν θεωρούν αυτονόητη την άμεση πρόσβαση στην πληροφορία και την ψυχαγωγία που παρέχει ο ψηφιακός κόσμος.
Αφού λοιπόν οι οθόνες είναι παντού, σημαντική μοιάζει η ανεύρεση χρήσιμων τρόπων αξιοποίησης της τεχνολογίας που θα στοχεύει στην υγιή ανάπτυξη και την ευημερία των παιδιών.
Τα παιδιά σήμερα μέσα στις οθόνες, μαθαίνουν και ψυχαγωγούνται, χαλαρώνουν, κοινωνικοποιούνται, συνδέονται και αλληλοεπιδρούν, επομένως το κλειδί μάλλον δεν είναι να απορρίψουμε την τεχνολογία αλλά να βρούμε τρόπους να υπάρχουμε μαζί της, απολαμβάνοντας τα οφέλη της.
Επιχειρώντας να επικοινωνήσουμε καλές πρακτικές θα προτείναμε τα παρακάτω:
- Τα όρια του χρόνου οθόνης, αρχικά, είναι από τα πιο σημαντικά. Χρήσιμος φαίνεται να είναι ο καθορισμός συγκεκριμένου χρόνου, όπου τα παιδιά μπορούν να περνούν μπροστά από την οθόνη ημερησίως. Αυτό χρειάζεται ναπροσαρμόζεται στις διαφορετικές ηλικίες. Οι συστάσεις της Αμερικανικής Παιδιατρικής Ακαδημίας προτείνουν:
a)Για παιδιά κάτω των 18 μηνών, να αποφεύγεται η χρήση οθόνης εκτός από τη συνομιλία μέσω βίντεο.
β)Οι γονείς παιδιών ηλικίας 18 έως 24 μηνών καλό είναι -αν εκτίθενται τα παιδιά σε οθόνες- να επιλέγουν μικρά χρονικά προγράμματα με κατάλληλο περιεχόμενο και να το παρακολουθούν μαζί με τα παιδιά για να τα βοηθήσουν να καταλάβουν τι βλέπουν και να το εφαρμόσουν στον κόσμο γύρω τους.
γ)Για παιδιά ηλικίας 2 έως 5 ετών, προτείνεται η χρήση οθόνης 1 ώρα ημερησίως με προγράμματα κατάλληλου περιεχομένου.
δ)Για παιδιά ηλικίας 6 ετών και άνω, συστήνεται ο καθορισμός ορίων στον χρόνο χρήσης των μέσων και του τύπου των μέσων με την προϋπόθεση ότι υπάρχει επαρκής χρόνος ξεκούρασης, ύπνου, σωματικής δραστηριότητας. - .Ο καθορισμός “ελεύθερων από οθόνη ζωνών”. Η δημιουργία ζωνών στο σπίτι όπου οι οθόνες δεν επιτρέπονται, όπως πχ η τραπεζαρία η τα υπνοδωμάτια. Αυτό φαίνεται να αυξάνει τόσο τον αυτοέλεγχο όσο και να διατηρεί τους υπάρχοντες κανόνες.
- Η επιλογή του περιεχομένου με προσοχή και φροντίδα. Το να βρίσκουμε περιεχόμενο που ψυχαγωγεί και εκπαιδεύει τα παιδιά, τα βοηθάει να βρίσκουν χρήσιμες κατευθύνσεις μέσα στο χαώδη χώρο του διαδικτύου που είναι κατάλληλες για την ηλικία τους.
- Η χρήση λογισμικού γονικού ελέγχου: Υπάρχουν διάφορα εργαλεία λογισμικού που μπορούν να βοηθήσουν στον έλεγχο του χρόνου οθόνης για τα παιδιά.
- Η ενθάρρυνση της αλληλεπίδρασης με την οικογένεια και τους φίλους. Το να βρίσκουμε χρόνο για να αλληλοεπιδρούμε με τα παιδιά μακριά από τις οθόνες, ψυχαγωγούμενοι με εκδρομές στη φύση η επιτραπέζια παιχνίδια είναι ένας εξαιρετικός τρόπος να απολαμβάνουμε ποιοτικό χρόνο μακριά από τις οθόνες.
- Οι γονείς, είναι σημαντικό να αποτελούν πρότυπο για τα παιδιά τους. Πολύ συχνά λέμε ότι τα παιδιά δε πράττουν αυτό που τους λέμε, αλλά αυτό που βλέπουν. Οι γονείς λοιπόν, πρέπει να δείχνουν το παράδειγμα που θέλουν τα παιδιά τους να ακολουθήσουν και να περιορίζουν τον χρόνο που περνούν μπροστά από τις οθόνες τους. Στόχος είναι να γίνουμε το πρότυπο τους μέσω της δική μας σχέσης με τα παιδιά.
Δεν ξέρω αν υπάρχει μαγική συνταγή για το χτίσιμο μιας ωφέλιμης σχέσης παιδιών και οθονών, δεν ξέρω καν αν ως ενήλικες τη βρίσκουμε, η λύση πάντως φαίνεται να κρύβεται μακριά από την υπερβολή. Ούτε η απαγόρευση αλλά ούτε και η απόλυτη ελευθερία φαίνεται να εξυπηρετεί. Χρειάζεται να αποδεχτούμε πως οι οθόνες είναι πλέον μέρος της ζωής μας άρα και των παιδιών μας. Ας δοκιμάσουμε, λοιπόν, να βρούμε την ισορροπία που ψάχνουμε και να χτίσουμε την επικοινωνία με τα παιδιά μας ούτως ώστε να τα βοηθήσουμε να απολαμβάνουν τα οφέλη του ψηφιακού κόσμου.
