Ζούμε στο 2024, στην εποχή της τεχνολογίας. Πριν από μερικά χρόνια η «οθόνη» δεν αποτελούσε βασικό μέρος της καθημερινότητας μιας σύγχρονης ελληνικής οικογένειας. Ένα παιδί, συνήθως, δεν είχε κινητό και μάλλον, δεν αναμενόταν και να ζητήσει. Σήμερα, η τεχνολογία έχει ενσωματωθεί στη ζωή μας με τρόπο που δεν μπορούμε πλέον να αγνοήσουμε.
Η Συμπεριφορά των Γονέων Επηρεάζει την Διαμόρφωση Συνηθειών
Ας σταθούμε λίγο και ας αναρωτηθούμε, πόσο χρόνο στα αλήθεια περνάμε εμείς, ως ενήλικες, μπροστά σε μια οθόνη. Στη δουλειά, στη βόλτα, στο σπίτι, μόνοι αλλά και με παρέες, πάντα συνοδευόμενοι από μια οθόνη. Τα μάτια αλλού, και το μυαλό αλλού.
Και τα παιδιά; Κάπου ανάμεσα. Ίσως και κάπου χαμένα. Να προσπαθούν να καταλάβουν τι πρέπει και τι δεν πρέπει. Να ακούν «όχι», αλλά συχνά να βλέπουν «ναι». Να μπερδεύονται σε σχέση με το καλό, το σωστό, το μέτρο…
Η Σύγχυση που Δημιουργείται στα Παιδιά Δεν Είναι Δική τους Ευθύνη
Κι ακόμη, πώς θα πούμε «όχι» στα παιδιά, όταν πηγαίνοντας στο δημοτικό, αρκετοί από τους συμμαθητές του θα έχουν κινητό; Όταν στο γυμνάσιο ή στο λύκειο, ο συνηθέστερος, για να μην πω ο μοναδικός τρόπος διασκέδασης και επικοινωνίας, θα γίνεται μέσω της οθόνης; Πώς θα του πούμε λοιπόν «όχι» όταν όλοι γύρω του αναγκάζονται (ή και διαλέγουν) να είναι διαρκώς απασχολημένοι (ή και αποχαυνωμένοι) σε μια οθόνη;
Τα παιδιά δεν είναι πάντα σε θέση να αντιληφθούν τι τους κάνει καλό και τι όχι. Έχουν την τάση να μιμούνται και σαφώς να διεκδικούν ό,τι τους κάνει να αισθάνονται ευχαρίστηση.
Επιπτώσεις της Οθόνης στην Ομαλή Ανάπτυξη των Παιδιών
Ένα από τα βασικότερα συμπτώματα των επιπτώσεων της οθόνης, είναι η ολοένα και μεγαλύτερη απομάκρυνση των παιδιών από την ενεργητική επικοινωνία. Παύουν να εξασκούν τον προφορικό λόγο, καθώς δεν χρειάζεται να επικοινωνήσουν όταν απλά απορροφούνται. Γίνονται παθητικοί δέκτες μηνυμάτων, συχνά υπερπληροφόρησης. Μειώνεται η φαντασία και η δημιουργικότητα καθώς ο εγκέφαλος των παιδιών απλά καταναλώνει, δεν παράγει. Η ικανότητα των παιδιών να αναγνωρίζουν και να εκφράζουν τα συναισθήματα τους εξασθενεί, στερούμενοι την κατά πρόσωπο επαφή και διάδραση. Τέλος, η υπέρ του δέοντος χρήση της οθόνης μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνική απομόνωση, απομακρύνοντας τα παιδιά από την ανάγκη διασύνδεσης και συναναστροφής.
Προτάσεις για Αλλαγή και Εναλλακτικές Λύσεις
Ως γονείς, οφείλουμε να θέτουμε σαφή χρονικά όρια σχετικά με τη χρήση των οθονών και να παραμένουμε συνεπείς στην τήρηση τους. Εάν καθορίσουμε για παράδειγμα, πως το χρονικό όριο είναι 30 λεπτά (το συνιστώμενο χρονικό διάστημα εξαρτάται από πολλαπλούς παράγοντες όπως π.χ. η ηλικία του παιδιού), έχει νόημα να μην αλλάξουμε το όριο αυτό, όταν θα έρθει η στιγμή να αποχωριστεί την οθόνη.
Ακόμη, η ‘θέσπιση κανόνων’ που θα δημιουργηθούν κατόπιν συζήτησης και συμφωνίας με τα παιδιά, χωρίς όμως να γίνει πλήρης συμβιβασμός και υποχώρηση εκ μέρους των γονέων, ενδέχεται να λειτουργήσει βοηθητικά.
Ας δημιουργήσουμε εναλλακτικές λύσεις, ας ενθαρρύνουμε τα παιδιά, ας τους δώσουμε κίνητρα και ερεθίσματα, ώστε να ασχοληθούν με δραστηριότητες μακριά από οθόνες. Και επιτέλους… ΑΣ ΦΕΡΟΥΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΠΙΤΡΑΠΕΖΙΑ ΠΑΙΧΝΙΔΙΑ ΣΠΙΤΙ. Ας ενσωματώσουμε στο εβδομαδιαίο μας πρόγραμμα λίγο χρόνο προκειμένου να έρθουμε πιο κοντά με τα παιδιά μας και να τους δώσουμε έμπρακτα το μήνυμα της αποστασιοποίησης.
Τα επιτραπέζια παιχνίδια φέρνουν την οικογένεια πιο κοντά και δίνουν την ευκαιρία στα μέλη να «γνωριστούν» καλύτερα. Προωθούν τη σκέψη και τη φαντασία, ενώ παράλληλα παρέχουν διασκέδαση. Αναπτύσσουν την ενσυναίσθηση, διδάσκουν βασικές γνώσεις, και ενισχύουν τις γλωσσικές δεξιότητες.
Η προτροπή για συνετή χρήση της οθόνης από τα παιδιά, απαιτεί ευαισθησία και συνειδητοποίηση από τους γονείς. Με τη κατάλληλη καθοδήγηση αλλά και τον παραδειγματισμό, η διαμόρφωση πιο ωφέλιμων συνήθειων που θα συμβάλλουν στην ισορροπημένη ανάπτυξη των παιδιών, έχει σαφώς περισσότερες πιθανότητες να επιτευχθεί. Και τέλος, έχει νόημα να θυμόμαστε πως ότι ταΐζεις το μυαλό σου, αυτό θα σου δώσει.
