Πολλές έρευνες και συζητήσεις έχουν γίνει τα προηγούμενα χρόνια σε σχέση με το ρόλο της μητέρας στην εξέλιξη των παιδιών και την αξία της σχέσης μητέρας-βρέφους στην ομαλή ανάπτυξή τους. Αντίστοιχα, ελάχιστη αξία είχε δοθεί μέχρι πρόσφατα στη σημασία που έχει η παρουσία και η συμμετοχή του πατέρα στην ανάπτυξη των παιδιών. Είναι γεγονός ότι πέρα από αυτονόητη, η συμμετοχή του πατέρα στην ανατροφή των παιδιών προσφέρει οφέλη σε πολλαπλά επίπεδα, όπως κοινωνική, συναισθηματική και σωματική ανάπτυξη, εκπαίδευση σε κανόνες και οριοθέτηση, ακαδημαϊκή εξέλιξη κ.α. Η συμμετοχή του πατέρα οφείλει να είναι ενεργή σε όλες τις φάσεις ανάπτυξης ενός παιδιού.
Βρεφική Ηλικία
Η βρεφική ηλικία είναι η ηλικία αυτή στην οποία αναπτύσσονται ταχύτατα οι όλες οι δεξιότητες ενός παιδιού. Τα παιδιά περνάνε νέα σωματικά και κινητικά στάδια, εξερευνούν τις αισθήσεις τους και την αντιληπτική τους ικανότητα, αναπτύσσονται γνωστικά και μαθαίνουν λεξιλόγιο. Η ενασχόληση του πατέρα σε αυτή τη φάση της ανάπτυξης είναι υψίστης σημασίας. Με την ενεργή συμμετοχή του πατέρα μέσω λεκτικής και μη λεκτικής αλληλεπίδρασης, στο παιχνίδι, στο φαγητό, στη φροντίδα της υγιεινής πλαισιώνεται ολοκληρωμένα και επιτυγχάνεται η πολλαπλή ανάπτυξη του βρέφους, ενώ ταυτόχρονα το παιδί μαθαίνει σε δύο αντί ενός πρόσωπα αναφοράς.
Νηπιακή Ηλικία
Κατά τη νηπιακή ηλικία η συμβολή του πατέρα έρχεται επίσης σε πολλαπλά επίπεδα. Συγκεκριμένα, ο πατέρας συμβάλλει στο να αναπτύξει το παιδί αντανακλαστικά και να εξοικειωθεί μέσα σε διαφορετικά συστήματα. Συμβάλλει στην αισθητηριοκινητική ανάπτυξη, ενισχύει τις πρωτοβουλίες του νηπίου και είναι εκεί όταν χρειάζεται να θέσει όρια και να νουθετήσει. Συμμετέχει ενεργά στην οικοδόμηση των χαρακτηριστικών και της προσωπικότητας του παιδιού, στην πρώτη κοινωνικοποίησή του και τις πρώτες σχέσεις. Μέσω της αλληλεπίδρασής του με το παιδί επιτυγχάνεται και η σταδιακή γλωσσική ανάπτυξη και οι δεξιότητες επικοινωνίας.
Παιδική Ηλικία
Η παιδική ηλικία είναι η περίοδος της αυτονομίας. Το παιδί ξεκινάει να περνάει χρόνο εκτός σπιτιού και μακριά από τους γονείς, πηγαίνει σχολείο, αναπτύσσει σταθερές φιλίες και αλληλεπιδρά με άλλους ενήλικες, όπως οι εκπαιδευτικοί. Ο ρόλος των γονιών σε αυτή τη διαδικασία είναι να ενισχύσουν την κοινωνική συμπεριφορά του παιδιού τους αλλά και τη μάθηση, η οποία έρχεται τόσο μέσω των νέων αλληλεπιδράσεων, όσο και μέσω του σχολείου.
Ο ρόλος του πατέρα σε αυτή τη φάση είναι να βοηθάει στην εξέλιξη της αντιληπτικής ικανότητας και της μνήμης των παιδιών. Συνεχίζει να είναι αυτός που μαζί με τη μητέρα οριοθετούν τα παιδιά και τους συμβουλεύουν τι είναι χρήσιμο και τι όχι στην ηλικία, στην οποία βρίσκονται. Τέλος, συμβάλλουν στην ευρύτερη σωματική και οργανική τους ανάπτυξη μέσω της φροντίδας για τη διατροφή τους, αλλά και το παιχνίδι.
Εφηβική Ηλικία
Την περίοδο της εφηβείας, τα παιδιά βιώνουν τις μεταβολές της σωματικής και σεξουαλικής ανάπτυξης. Ένα βασικό πλαίσιο διαπαιδαγώγησης, στο οποίο πρέπει να συμμετέχουν εξίσου οι γονείς είναι η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση.
Ταυτόχρονα, τα παιδιά επιζητούν ολοένα και περισσότερο την ανεξαρτησία και την αυτονομία τους. O ρόλος του πατέρα είναι να θέτει σαφή και κατανοητά όρια αναφορικά με τον τρόπο που θα γίνει σταδιακά αυτή η διαδικασία αυτονόμησης.
Αναφορικά με την κοινωνική και ακαδημαϊκή εξέλιξη, οι πατέρες οφείλουν να υποστηρίζουν την οικοδόμηση σχέσεων των παιδιών με συνομηλίκους, αλλά και να τα βοηθούν να ανακαλύψουν τις κλίσεις, τις τάσεις και τα ενδιαφέροντά τους.
Κάτι που, κλείνοντας, έχει νόημα να σημειωθεί είναι ότι το παρόν άρθρο δεν έχει σκοπό να ενισχύσει διακρίσεις και ανισότητες μέσα στις οικογένειες, ούτε να υπονομεύσει τη δράση κάποιου από τους δύο γονείς. Γράφεται έχοντας ως στόχο να δράσει ενισχυτικά (σε οικογένειες όπου υπάρχουν μπαμπάδες), να αίρει προκαταλήψεις και να υπενθυμίσει στους πατέρες ότι η ενεργή συμμετοχή τους στην ανατροφή των παιδιών μόνο θετικό αντίκτυπο μπορεί να έχει σε αυτά. Σε περίπτωση που έχετε απορίες ως προς την ενίσχυση του ρόλου σας ως γονείς, μπορείτε να εμπιστευτείτε ειδικούς ψυχικής υγείας για τις ανάλογες κατευθύνσεις.
