Skip to content Skip to footer

Πως να βοηθήσω το παιδί μου να καλλιεργήσει τη δεξιότητα της ενσυναίσθησης;

Η καλλιέργεια της ενσυναίσθησης σε ένα παιδί είναι εξαιρετικά σημαντική και συμβάλλει στη δημιουργία υγιών σχέσεων αφού επηρεάζει την συμπεριφορά  και την αλληλεπίδρασή του με τον περίγυρό του. Η ενσυναίσθηση συνδέεται άμεσα με τη συναισθηματική ευφυΐα, δηλαδή την ικανότητα να αναγνωρίζουμε και να διαχειριζόμαστε τα δικά μας συναισθήματα αλλά και των άλλων. Πόσο εύκολο είναι όμως να βοηθήσουμε τα παιδιά να την καλλιεργήσουν; Πόσο εφικτό είναι σε μικρή ηλικία να κατανοούν τα συναισθήματα τους και να τα μοιράζονται;

Μίμηση προτύπου
Τα παιδιά, ως φοβερά μιμητικά πλάσματα, παρατηρούν και αναπαράγουν συμπεριφορές ή στάσεις ατόμων που θεωρούν πρότυπα στη ζωή τους.  Αυτά σε καθημερινή βάση παρατηρούν την ευαισθησία που δείχνετε στον περίγυρό σας, την ευγένειά σας και τη συμπόνια ακόμη που εκφράζετε στα αγαπημένα σας πρόσωπα. Π.χ. έχει χάσει ο φίλος σας το κλειδί του αμαξιού και προθυμοποιήστε να τον βοηθήσετε. Όταν παρέχετε βοήθεια σε κάποιον, εξηγήστε στο παιδί σας πως αισθάνεστε και για ποιο λόγο αποφασίζετε να πράξετε με αυτόν τον τρόπο. Όταν τα πρότυπα είναι θετικά, το παιδί μπορεί να μιμηθεί θετικές συμπεριφορές και να υιοθετήσει ανάλογο τρόπο σκέψης και συναισθηματικές αντιδράσεις.

Έκφραση συναισθημάτων
Ένα παιδί χρειάζεται να αντιληφθεί, όσο πιο νωρίς γίνεται, ότι όλοι μας βιώνουμε αρνητικά και θετικά συναισθήματα, και τη σημαντικότητά τους για την ανθρώπινη εμπειρία και την ψυχολογική υγεία. Τα συναισθήματα παίζουν κρίσιμο ρόλο στην κατανόηση του εαυτού αλλά και την αλληλεπίδρασή μας με τους γύρω μας. Αν ενθαρρύνετε το παιδί σας να μοιράζεται όλων των ειδών τα συναισθήματα, το παιδί θα μάθει να τα αναγνωρίζει, να τα εκφράζει και να αποδέχεται, τα δικά του και των άλλων. Ακόμη και αν είστε λυπημένοι, μιλήστε του π.χ. «Σήμερα αισθάνομαι λυπημένος με κάτι που συνέβη στη δουλειά» και θα είστε ο πιο σημαντικός αρωγός στην προσπάθεια αποδοχής όλων των συναισθημάτων.

Αξιοποίηση βιβλίων & ρόλοι
Αξιοποιήστε κάθε πιθανή πηγή έκφρασης συναισθημάτων. Τα παραμύθια και οι ιστορίες που μοιράζεστε με το παιδί σας ποικίλουν από χαρακτήρες και ήρωες. Συζητήστε με το παιδί σας τα πιθανά συναισθήματα των χαρακτήρων και ρωτήστε το «Πως θα αισθανόσουν εσύ αν….» ή «Πως θα αντιδρούσες εσύ διαφορετικά σε αυτήν την περίπτωση..;» ή «Πως νιώθουν άραγε οι υπόλοιποι ήρωες με την εξέλιξη της ιστορίας…;». Εξελίξτε τις ιστορίες σας, δημιουργώντας παιχνίδια ρόλων και βάλτε το παιδί σας στη θέση όλων των χαρακτήρων της ιστορίας.

Αναγνώριση και επιβράβευση
Όταν αντιληφθείτε ότι το παιδί σας συμπεριφέρεται με ενσυναίσθηση είναι κρίσιμης σημασίας να το επιβραβεύσετε με λόγια, να αναγνωρίσετε επακριβώς την πράξη του και να ενθαρρύνετε τέτοιου είδους συμπεριφορές. Π.χ. αν το παιδί σας παίζει στη παιδική χαρά με κάποιο φίλο του, που λερώθηκε, και επιθυμεί να του δώσει τη δεύτερή του μπλούζα, τονίστε τη συμπονετική συμπεριφορά του και ρωτήστε τον πως νιώθει γι’ αυτήν την όμορφη πράξη. Δώστε βάση επίσης στο πόσο χαρούμενος είναι λογικά και ο φίλος του με αυτή του την προσφορά. Η ενσυναίσθηση είναι μια δεξιότητα που χτίζεται αργά και με συνέπεια, και η θετική ανατροφοδότηση μπορεί να κάνει τη διαφορά στην ανάπτυξή της.

Αντιλαμβανόμαστε λοιπόν, ότι η ανάπτυξη δεξιότητας της ενσυναίσθησης βοηθά τα παιδιά να σκέφτονται με ποιον τρόπο οι πράξεις τους θα επηρεάσουν τους άλλους. Τότε αυτά είναι σε θέση να αντιμετωπίσουν με μεγαλύτερη ωριμότητα συναισθηματικά φορτισμένες καταστάσεις και να αντιδράσουν με κατανόηση. Η ενσυναίσθηση είναι, επομένως, μια δεξιότητα που ενισχύει την ουσιαστική επικοινωνία, την ανάπτυξη αυθεντικών σχέσεων και τη συναισθηματική ωριμότητα των παιδιών και απαιτεί προσεκτική καθοδήγηση και συνέπεια.

Θέλω να το μοιραστώ